Decyzja ta wynika z pozwu złożonego przez Komisję Europejską, która oskarżyła państwo portugalskie o niedopilnowanie, aby kilka podmiotów publicznych, w tym administracja lokalna i regionalna oraz podmioty służby zdrowia, spłaciły swoje długi handlowe w przewidzianych terminach.

Komisja Europejska, wnosząc pozew, argumentowała, że opóźnienia w płatnościach stanowią ciągłe i systematyczne naruszenie tej europejskiej dyrektywy, negatywnie wpływając na konkurencyjność i rentowność przedsiębiorstw.

Zgodnie z orzeczeniem, "nie zapewniając skutecznego przestrzegania przez podmioty publiczne terminów płatności określonych w art. 4 ust. 3 i ust. 4 lit. b) dyrektywy 2011/7/UE, Republika Portugalska nie wypełniła swoich zobowiązań wynikających z tych przepisów".

Dyrektywa europejska, która posłużyła za podstawę oskarżenia Komisji Europejskiej, stanowi, że państwa członkowskie muszą zagwarantować, że podmioty publiczne spłacą swoje długi handlowe w ciągu 30 dni, przy czym okres ten może zostać przedłużony do 60 dni w przypadku podmiotów publicznych świadczących opiekę zdrowotną, o ile są one należycie uzasadnione.

Jednak w latach 2013-2022 kilka portugalskich podmiotów publicznych, w tym administracja lokalna, jednostki służby zdrowia oraz autonomiczne regiony Madery i Azorów, nie przestrzegało konsekwentnie ustalonych terminów płatności.

Postępowanie przedsądowe rozpoczęło się w 2017 r., kiedy Komisja Europejska powiadomiła Portugalię o naruszeniu zobowiązań wynikających z dyrektywy 2011/7/UE. Państwo odpowiedziało, wskazując zestaw przyjętych środków, ale Komisja Europejska uznała je za niewystarczające i wydała uzasadnioną opinię w październiku 2017 r.

Na wniosek Portugalii procedura została zawieszona w latach 2018-2020, aby umożliwić wdrożenie nowych środków. W tym okresie Portugalia przesłała Komisji kilka sprawozdań, ale opóźnienia nie ustępowały.

Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że pomimo poprawy terminów płatności na przestrzeni lat, Portugalia nie była w stanie zapewnić skutecznego przestrzegania terminów płatności. "Fakt, że sytuacja opóźnień w płatnościach dokonywanych przez podmioty publiczne w transakcjach handlowych objętych dyrektywą 2011/7 ulega poprawie, nie może uniemożliwiać Trybunałowi Sprawiedliwości stwierdzenia, że państwo członkowskie nie wypełniło swoich zobowiązań wynikających z prawa Unii" - czytamy w orzeczeniu.

Portugalia została obciążona kosztami postępowania, zgodnie z wnioskiem Komisji Europejskiej. Decyzja ta podkreśla znaczenie ścisłego przestrzegania terminów płatności w transakcjach handlowych, zwłaszcza przez podmioty publiczne.

Wyrok skazujący może doprowadzić do przeglądu praktyk płatniczych podmiotów publicznych w Portugalii, promując większą przejrzystość i efektywność procesów finansowych.