Wniosek ten, opiewający na kwotę 2,9 mld euro, obejmuje 1,65 mld euro w formie dotacji i 1,25 mld euro w formie pożyczek, co stanowi kluczowy krok w wysiłkach Portugalii na rzecz modernizacji gospodarki, wzmocnienia usług publicznych i osiągnięcia długoterminowej stabilności. Finansowanie to jest następstwem realizacji 27 celów pośrednich i 15 wartości docelowych określonych w decyzji wykonawczej Rady, co wzmacnia zaangażowanie Portugalii w realizację ambitnego planu odbudowy i zwiększania odporności.

W planie odbudowy i zwiększania odporności nakreślono kompleksowy plan działania na rzecz sprostania wyzwaniom społeczno-gospodarczym i środowiskowym Portugalii. Jego reformy i inwestycje obejmują szeroki zakres sektorów krytycznych, a ich celem jest zapewnienie trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu. Plan ma na celu poprawę opieki zdrowotnej, mieszkalnictwa, edukacji, modernizacji przedsiębiorstw i zrównoważenia środowiskowego, z których każde odgrywa kluczową rolę w tworzeniu bardziej odpornej i konkurencyjnej Portugalii.

W opiece zdrowotnej nacisk kładziony jest na wzmocnienie Narodowej Służby Zdrowia (NHS) poprzez sprostanie wyzwaniom demograficznym, poprawę podstawowej opieki zdrowotnej i integrację rozwiązań cyfrowych. Reformy te mają na celu rozwiązanie długotrwałych ograniczeń finansowych, poprawę wydajności operacyjnej i zapewnienie sprawiedliwego dostępu do wysokiej jakości opieki zdrowotnej w całym kraju. Transformacja opieki zdrowotnej jest postrzegana jako niezbędna do radzenia sobie ze starzeniem się społeczeństwa Portugalii przy jednoczesnym utrzymaniu silnego i dostępnego publicznego systemu opieki zdrowotnej.

Mieszkalnictwo odgrywa również kluczową rolę w RRP, rozwiązując problem chronicznego niedoboru przystępnych cenowo mieszkań socjalnych w kraju. Do najważniejszych inicjatyw należy budowa i renowacja domów oraz rozbudowa mieszkań studenckich. Działania te mają na celu wspieranie słabszych grup społecznych, promowanie włączenia społecznego i zapewnianie schronienia w czasach kryzysu, np. podczas klęsk żywiołowych lub fal migracyjnych. Celem jest zapewnienie wszystkim obywatelom dostępu do bezpiecznych warunków życia, co przyczyni się do większej stabilności społecznej.

Edukacja i rozwój umiejętności to kolejny priorytet portugalskiego planu odbudowy. Koncentrując się na uczeniu się przez całe życie, podnoszeniu kwalifikacji i niwelowaniu luki w umiejętnościach cyfrowych, RRP ma na celu poprawę szans na zatrudnienie i konkurencyjności portugalskiej siły roboczej. Równość płci i równość szans są integralnymi elementami tych reform, które mają na celu przygotowanie następnego pokolenia do wyzwań szybko rozwijającej się gospodarki światowej. Inwestując w edukację i umiejętności, Portugalia buduje podstawy długoterminowego wzrostu gospodarczego i odporności.

Zrównoważony rozwój jest podstawą planu odbudowy i zwiększania odporności, w ramach którego przewidziano znaczne inwestycje mające na celu osiągnięcie transformacji ekologicznej w różnych sektorach. Dekarbonizacja transportu, poprawa efektywności energetycznej infrastruktury oraz wspieranie innowacji poprzez współpracę między środowiskiem akademickim a biznesem to kluczowe elementy tej strategii. Środki te nie tylko zmniejszą ślad węglowy Portugalii, ale także zapewnią, że kraj ten pozostanie konkurencyjny w zorientowanej na przyszłość, niskoemisyjnej gospodarce światowej. Zrównoważony rozwój wykracza poza kwestie środowiskowe i obejmuje aspekty społeczne, zapewniając, że transformacja ekologiczna sprzyja włączeniu społecznemu i jest korzystna dla wszystkich obywateli.

Oprócz tych szeroko zakrojonych reform plan odbudowy i zwiększania odporności jest również ukierunkowany na konkretne sektory, w których obowiązują dostosowane strategie mające na celu stymulowanie dalszych zmian. Na przykład praktyki gospodarki leśnej w Portugalii są poddawane przeglądowi, aby zapobiec pożarom, które w ostatnich latach zdewastowały duże obszary kraju. Promując aktywne gospodarowanie gruntami, przywracanie różnorodności biologicznej i integrację cyfrowych narzędzi monitorowania, Portugalia dąży do ochrony swojego środowiska naturalnego i wspierania gospodarek wiejskich, które są zależne od zrównoważonych praktyk użytkowania gruntów.

Gospodarka morska jest kolejnym sektorem, który jest przekształcany w ramach RRP. Dziedzictwo i potencjał morski Portugalii są wykorzystywane do dekarbonizacji sektora, poprawy konkurencyjności przedsiębiorstw morskich i ochrony ekosystemów oceanicznych. Dzięki inwestycjom w umiejętności, szkolenia i innowacje mające na celu ochronę zasobów oceanicznych Portugalia może osiągnąć cele UE w zakresie zrównoważonego rozwoju, a jednocześnie wzmocnić swoją gospodarkę morską.

RRP obejmuje również ambitne plany dekarbonizacji przemysłu i transportu poprzez wspieranie odnawialnego wodoru i innych zielonych źródeł energii. Inwestycje te są zgodne ze zobowiązaniem Portugalii do osiągnięcia neutralności węglowej do 2050 r., przy jednoczesnej poprawie niezależności energetycznej i zmniejszeniu zależności od importowanej energii. Dywersyfikując swój koszyk energetyczny za pomocą źródeł odnawialnych, takich jak energia wiatrowa, wodna i geotermalna, Portugalia dąży do wzmocnienia swojej odporności energetycznej i przyczynienia się do osiągnięcia globalnych celów klimatycznych.

Transformacja cyfrowa jest jednym z głównych priorytetów portugalskiej strategii odbudowy, zwłaszcza w sektorze przedsiębiorstw. Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) są głównym celem komponentu 16, który zapewnia inwestycje w modernizację modeli biznesowych, zachęcanie do przedsiębiorczości cyfrowej i podnoszenie kwalifikacji siły roboczej. Środki te mają na celu zwiększenie konkurencyjności portugalskich przedsiębiorstw, zapewniając im możliwość rozwoju w gospodarce cyfrowej.

Finanse publiczne również przechodzą transformację w celu zapewnienia długoterminowej stabilności fiskalnej. Reformy obejmują wdrożenie ramowej ustawy budżetowej z 2015 r., modernizację administracji skarbowej i optymalizację procesów zakupowych. Środki te mają na celu poprawę przejrzystości, ładu korporacyjnego i zarządzania finansami, pomagając w utrzymaniu dyscypliny budżetowej przy jednoczesnym wspieraniu ciągłych inwestycji publicznych w kluczowych sektorach.

Modernizowana jest również administracja publiczna, która koncentruje się na podejściu "digital by default". Zmiana ta ma na celu poprawę efektywności usług rządowych, zmniejszenie obciążeń administracyjnych i zwiększenie zadowolenia obywateli. Inwestując w umiejętności cyfrowe pracowników sektora publicznego i modernizując procesy, Portugalia sprawia, że jej usługi publiczne stają się bardziej dostępne i elastyczne.

Wyposażenie przyszłych pokoleń w niezbędne umiejętności cyfrowe jest kolejnym ważnym elementem RRP. Inicjatywa tworzenia szkół cyfrowych koncentruje się na zniwelowaniu przepaści cyfrowej poprzez zapewnienie sprzętu, szkolenie nauczycieli i włączenie narzędzi cyfrowych do programu nauczania. Dzięki temu portugalska młodzież będzie dobrze przygotowana do wymogów gospodarki cyfrowej, wspierając innowacyjne i integracyjne środowisko edukacyjne.

Transformacja energetyczna Portugalii jest również wspierana przez komponent REPowerEU, który koncentruje się na zwiększaniu niezależności energetycznej i promowaniu projektów w zakresie zielonej energii. Wysiłki na rzecz uproszczenia licencjonowania energii ze źródeł odnawialnych i inwestowania w morską energię wiatrową są uzupełniane środkami mającymi na celu rozwiązanie problemu ubóstwa energetycznego, zapewniającymi słabszym grupom społecznym dostęp do przystępnej cenowo, wydajnej energii.

Łącznie te ukierunkowane reformy i inwestycje stanowią całościową i ambitną wizję przyszłości Portugalii. Odpowiadając na najpilniejsze potrzeby w zakresie odbudowy i kładąc podwaliny pod zrównoważoną, zieloną i cyfrowo opartą na technologiach gospodarkach, Portugalia pozycjonuje się jako lider w odbudowie Europy. Poparcie przez Komisję Europejską postępów Portugalii jest świadectwem odporności i zaangażowania tego kraju w budowanie zrównoważonej i sprzyjającej włączeniu społecznemu przyszłości dla swoich obywateli.

Author

Paulo Lopes is a multi-talent Portuguese citizen who made his Master of Economics in Switzerland and studied law at Lusófona in Lisbon - CEO of Casaiberia in Lisbon and Algarve.

Paulo Lopes