Ach, houden we niet allemaal van een beetje mysterie en verbeelding! Portugal zit, net als veel andere landen, vol met verhalen over mythische wezens en monsters die generaties lang zijn doorgegeven en nog steeds deel uitmaken van de Portugese cultuur.


De Coco of Coca, een vrouwelijke draak

Dit was een legendarisch wezen met een lang, kronkelig lichaam, scherpe klauwen en dodelijke tanden, dat op de loer lag in donkere plaatsen, wachtend om onoplettende kinderen te grijpen. Nadat ze waren gepakt, werden ze in een zak gegooid en gestolen om hun vlees te laten verscheuren en opeten, zonder sporen van hen achter te laten. Ouders waarschuwden hun kinderen: 'Gedraag je, of Coco komt je halen.


De Bicho-Papão

Een ander wezen dat rondwaart in donkere hoeken van de Portugese folklore is de 'Bicho-Papão', vaak vergeleken met de 'boeman'. Deze figuur werd door ouders gebruikt om kinderen bang te maken zodat ze zich zouden gedragen en zou zich in kasten of onder bedden verstoppen, klaar om kinderen te grijpen die weigerden te gaan slapen. Er zou zelfs een slaapliedje bestaan: Vai-te, Papão, vai-te embora (Ga, papão, ga weg), de cima desse telhado, (boven van dit dak), deixa dormir o menino (laat de jongen slapen), um soninho descansado.' (een rustgevende droom).


Legende van Sint Maarten

Deze legende is niet om kinderen bang te maken, maar vertelt over Martinho, die volgens sommigen een Romeinse soldaat was (de nationaliteit lijkt af te hangen van wie het verhaal vertelt) die in een storm terugkeerde naar zijn huis en werd tegengehouden door een bedelaar gekleed in vodden. De soldaat had weinig om aan de bedelaar te geven, maar hij sneed zijn cape doormidden met zijn zwaard en gaf één helft aan de bedelaar. Op dat moment ging de storm liggen en een stralende zon scheen op hen.

Zo ontstond het wonder dat bekend staat als de 'verão de São Martinho', wat de 'zomer van Sint Maarten' betekent, wanneer het koude weer van de herfst plaatsmaakt voor een warme zonnige dag. De Dia de São Martinho, of de dag van Sint-Maarten, is traditioneel in de buurt van Allerzielen, wanneer mensen hun doden vieren rond een vreugdevuur en kastanjes roosteren (die rond deze tijd in het seizoen zijn), zodat de zielen die zijn heengegaan zich kunnen opwarmen in de hitte van het vuur en kunnen genieten van de voeding van deze herfstlekkernijen - natuurlijk weggespoeld met een wijn die água-pé wordt genoemd, gemaakt van de toevoeging van water aan de druivenpulp die overblijft na het wijnmaken.


Betoverende Moura/Mouros

De Betoverde Moura is een bovennatuurlijk wezen uit sprookjes in de Portugese en Galicische folklore. Ze is mooi en verleidelijk en leeft onder een betovering. Er wordt gezegd dat ze gezien wordt terwijl ze haar mooie lange haar kamt - dat goud, rood of pikzwart kan zijn. Ze is betoverd en belooft een rijke beloning aan iedereen die de betovering kan verbreken en haar kan bevrijden. Volgens de oude overlevering zijn er een aantal versies van dezelfde legende, als gevolg van eeuwenlange mondelinge overlevering. Er wordt gezegd dat Mouras encantadas magische maagden zijn die kastelen, grotten, bruggen, bronnen, fonteinen, rivieren en schatten bewaken.


Legende van de Zeven Steden Lagunes

Dit is een legende die mij bijzonder aanspreekt en die afkomstig is van de Azoren. Lagoa das Sete Cidades is een tweelingmeer gelegen in de krater van een slapende vulkaan en bestaat uit twee kleine, ecologisch verschillende meren verbonden door een smal kanaal.

Hier zou een koninkrijk zijn met een mooie prinses met blauwe ogen. Ze voelde zich gevangen door de kasteelmuren en wandelde dagelijks in de nabijgelegen velden, waar ze een knappe herder met groene ogen ontmoette. Ze praatten over hun levens en dromen en werden - natuurlijk - verliefd. De koning verbood hen elkaar nog een keer te ontmoeten en ze smeekte hem, ontroostbaar, om een laatste ontmoeting met hem toe te staan. Ontroerd door haar verdriet stond hij een laatste bezoek toe. De prinses en de herder huilden om hun verloren liefde en spraken over hun scheiding. De tranen van de prinses vormden een blauwe lagune en de tranen van de herder vormden een groene lagune, sindsdien zij aan zij - nooit verenigd maar ook nooit gescheiden.

Author

Marilyn writes regularly for The Portugal News, and has lived in the Algarve for some years. A dog-lover, she has lived in Ireland, UK, Bermuda and the Isle of Man. 

Marilyn Sheridan