Viering van een tijdloze nalatenschap: Portugese gitarist Carlos Paredes

Wie was Carlos Paredes (1925-2004)?

Carlos Paredes was een revolutionaire Portugese muzikant wiens ingewikkelde melodieën en razendsnelle fingerpicking het landschap van de Portugese muziek een nieuwe vorm gaven. Bekend als 'O Homen dos Mil Dedos' (De Man met de Duizend Vingers), reikte Paredes' invloed verder dan zijn thuisland, inspireerde hij generaties muzikanten en verhief hij de Portugese gitaar tot nieuwe hoogten. Achter zijn genialiteit ging een leven van strijd, passie en onwrikbare toewijding aan zowel zijn vak als zijn idealen schuil.

Geboren om te spelen

Carlos Paredes werd in 1925 geboren in Coimbra en erfde een erfenis van gitaarmeesterschap. Zijn vader, Artur Paredes, was een pionier in de Coimbra-stijl van de Portugese gitaar en van jongs af aan werd Carlos ondergedompeld in de ingewikkelde technieken van het instrument. Hoewel hij formele training kreeg in viool en piano, was het de Portugese gitaar die zijn hart veroverde.

Op 14-jarige leeftijd trad hij al samen met zijn vader op bij de Portugese publieke omroep RTP. Maar Carlos was meer dan een getalenteerde leerling - hij was een vernieuwer. Hij verfijnde zijn techniek obsessief en ontwikkelde een kenmerkende stijl die werd gekenmerkt door snelle fingerpicking en complexe melodische structuren die later zijn legendarische geluid zouden bepalen.

Een man van weerstand

Paredes' leven draaide niet alleen om muziek, maar ook om politieke overtuiging. Als fervent tegenstander van het fascistische regime in Portugal raakte hij betrokken bij de Portugese Gemeenschapspartij (PCP), die in die tijd illegaal was. In 1958 leidde zijn activisme tot zijn arrestatie.

Hij werd veroordeeld tot 20 maanden gevangenisstraf en bracht zijn dagen door met het componeren van muziek in zijn hoofd, tokkelend op een denkbeeldige gitaar terwijl hij over de binnenplaats van de gevangenis liep. Na zijn vrijlating werd hij onder politietoezicht geplaatst en werd hij ontslagen als ambtenaar, waardoor zijn professionele kansen beperkt werden. Desondanks bleef hij spelen op evenementen tegen de dictatuur, vaak gratis, om geld in te zamelen voor de families van politieke gevangenen en om de verzetsbeweging te steunen.

Toen de democratie na de Anjerrevolutie van 1974 werd hersteld, werd zijn muziek een symbool van verandering. Zijn composities werden gebruikt om de eerste vrije verkiezingen in Portugal aan te kondigen, waardoor zijn kunst voor altijd verbonden werd met de nieuwe vrijheid van het land.

Een tijdloze discografie

Paredes' muziek was niet alleen technisch briljant, maar ook diep emotioneel. Zijn beroemdste stuk, "Verdes Anos", werd een instant klassieker nadat het opdook in de gelijknamige Portugese dramafilm uit 1963. Maar het was zijn album uit 1971, "Movimento Perpétuo", dat zijn status als meester verstevigde. Nummers als "António Marinheiro" en "Mudar de Vida" toonden zijn vermogen om traditionele fado te mengen met klassieke complexiteit, waardoor de Portugese gitaar zich op onbekend terrein begaf.

Na de revolutie combineerde hij op zijn album "É Preciso um Pais" (Een land is nodig) uit 1975 zijn suggestieve gitaar met de poëzie van Manuel Alegre, waarmee hij de geest van het nieuwe Portugese tijdperk vastlegde. In 1988 debuteerde "Espelho de Sons" (Spiegel van Geluiden) op nummer 3 in de albumcharts van Portugal, wat bewees dat Paredes' muziek weerklank vond bij alle generaties. Zijn composities zoals "Variaçoes em Ré Maior" en "Concerto em Fá Sustenido" worden nog steeds bestudeerd en uitgevoerd door muzikanten over de hele wereld.

Eeuwfeest sinds Paredes' geboorte

Nu Portugal de honderdste geboortedag van Carlos Paredes viert, worden er in het hele land en daarbuiten eerbetuigingen gehouden.

* Lissabon: Het eerste Portugese Gitaarfestival gaat van 7 tot 8 maart van start en is gewijd aan Paredes'. Meer dan 80 muzikanten, vijf podia en de iconische Portugese gitaar zullen een eerbetoon brengen aan de artiest. Het evenement viert de honderdste verjaardag van de Portugese gitarist met concerten, lezingen en de vertoning van documentaires. De activiteiten vinden plaats in de drie zalen van de Cinema São Jorge en in de zalen van het Teatro Capitólio en Variedades. Met een sterke focus op het traditionele instrument zal het festival in 2026 een tweede editie hebben, dit keer gewijd aan de in Lissabon geboren Armandinho, ter gelegenheid van de 80e verjaardag van zijn dood.

Het programma begint op 7 maart om 18.30 uur met een openingsoptreden in São Jorge onder leiding van het Sinfonietta de Lisboa. Aan het concert wordt meegewerkt door maestro Vasco Pearce de Azevedo en gitarist Paulo Jorge, die "Mata de Lobos" ten gehore zal brengen.

Het festival brengt meer dan 80 muzikanten samen, waaronder José Manuel Neto en Pedro Caldeira Cabral, die op 8 maart zullen optreden. Eerstgenoemde, die Camané al heeft begeleid, zal optreden in Cinema São Jorge, terwijl Pedro Caldeira Cabral zal optreden in Capitólio.

Een andere opmerkelijke gast is Luísa Amaro, de eerste vrouw die componeerde voor Portugese gitaar. Carlos Paredes' compagnon, 60 jaar oud, presenteert "Sons de Guitarra - 100 anos de Carlos Paredes", in een dubbelrecital in Capitólio, ook op 8 maart. De artieste zal ook worden uitgenodigd om herinneringen te delen over haar werk en samenwerkingen met Carlos Paredes, die op 79-jarige leeftijd overleed. Tickets kunnen hier worden gekocht: https: //teatrovariedades.byblueticket.pt/Evento?IdEvento=13499

-Braga & Espinho: Pianist Mário Laginha presenteert Carlos Paredes por Mário Laginha in Auditório de Espinho op 24 april.

-Internationaal programma: Naast Portugal zal een internationaal programma de viering wereldwijd uitbreiden, met concerten, films, conferenties en tentoonstellingen in 17 steden in 12 landen op vier continenten.

Carlos Paredes werd helaas gediagnosticeerd met myelopathie, waardoor de artiest moest stoppen met het bespelen van zijn geliefde instrument. Hij overleed op 23 juli 2004 en werd ter ruste gelegd op de begraafplaats Prazeres in Lissabon. Van concertzalen tot filmvertoningen, de muziek van Carlos Paredes blijft weerklinken in de tijd en bewijst dat ware artisticiteit nooit vervaagt.

Following undertaking her university degree in English with American Literature in the UK, Cristina da Costa Brookes moved back to Portugal to pursue a career in Journalism, where she has worked at The Portugal News for 3 years. Cristina’s passion lies with Arts & Culture as well as sharing all important community-related news.

Cristina da Costa Brookes