Toen ik vele jaren geleden voor het eerst naar Portugal kwam, was ik gewend dat vuurwerk een bescheiden eenmalige gebeurtenis was en de eerste keer dat ik het geluid van exploderende munitie hoorde en de Portugese nachtelijke hemel zag oplichten met flitsen en rook, nam ik aan dat er een militaire coup aan de gang was. Ik was verbaasd toen het leven de volgende ochtend gewoon door leek te gaan en niemand op het werk het over de opstand had, dus ik ook niet. Ik raakte al snel gewend aan het geluid, maar nooit gewend, als ik het verschil in betekenis mag ontleden. Vuurwerk is een culturele hoeksteen in dit land en je kunt er maar beter aan wennen, anders kun je overwegen te vertrekken. Het is ook big business. Een neef van mijn vrouw is pyrotechnicus en hij bezit een grote vuurwerkfabriek die aan de andere kant van de vallei voor ons verborgen ligt (een brede vallei, gelukkig). Hij ziet er altijd tevreden en welvarend uit.

Wat zijn de redenen achter het vuurwerk?

Er zijn heel veel redenen waarom mensen vuurwerk afsteken en een paar bescheiden explosies die de lucht doen schudden, kunnen simpelweg zijn om iemands verjaardag, thuiskomst of vertrek te vieren. Maar meestal zijn het grote evenementen ter ere van de viering van de dag van de plaatselijke heilige - of dagen, om eerlijk te zijn, want de meeste dorpsfeesten ter ere van het feest van S Wottsisname duren een lang weekend, of langer. Portugees vuurwerk legt veel meer nadruk op het geluidselement dan op het visuele en de finale van elk vuurwerk, hoe tam het hoofdgebeuren ook is, kan behoorlijk verbazingwekkend zijn in zijn uitzinnige wreedheid.

De goden van het lawaai loven

Deze lofprijzing aan de goden van het lawaai is ook terug te vinden in andere feestelijke activiteiten, niet in de laatste plaats de bombos die elk dorp dat zijn geest waardig is kan oproepen voor de minste van zijn vieringen. Ik moet toegeven dat ik een behoorlijke fan ben van grupos de bombos, ondanks het feit dat ik ooit klem zat tussen twee concurrerende drumbands en een oude stadsmuur. De twee bands liepen al een tijdje door de stad en ik had genoten van de geluiden die uit de ene rua, de andere beco of de andere praça kwamen en pas langzaam realiseerde ik me dat de twee bands samenkwamen - en ik stond precies op het punt waar ze samenkwamen. Plotseling zat ik vast met mijn rug tegen de dertiende-eeuwse stadsmuur en een heleboel grote bastrommels op slechts centimeters van mijn neus. Het waren echter mijn tanden die het meest verontrust waren en ik werd me plotseling acuut bewust van elke vulling die ik had, oud en nieuw. Terwijl de percussieve golven door mijn kaak rolden, herbeleefde ik de herinnering aan elke tandartsboor in de loop van een mensenleven. Het was bijna angstaanjagend, maar ook perfect opwindend en hoewel ik deze ervaring nooit zou willen herhalen, denk ik er met bitterzoete liefde aan terug.

Credits: Geleverd beeld;

In ons dorp gebruiken ze kleinere bendes bombos, vooral als het tijd is om geld in te zamelen van de bewoners voor de verschillende festiviteiten. Ze drummen voor je deur en laten de scharnieren rammelen totdat je ze geld geeft om te stoppen. In feite lijkt lawaai omwille van het lawaai het ding te zijn voor de zomerfeesten, hoe luider hoe beter. Vrienden van mij komen uit dorpen die grenzen aan andere dorpen met andere tradities en ze hebben het over onofficiële wedstrijden tussen de gemeenschappen om de ander te overtreffen in termen van volume. Sheesh, tot zover het rustige plattelandsleven.

Evenementen met laag geluidsniveau

Onze concelho vierde onlangs zijn beschermheilige, S. Tiago. Er waren veel evenementen gepland met relatief weinig lawaai, waaronder grupos folclóricos en een optreden van een extreem goede lokale banda filarmonica. Het is nogal wat als een blaasorkest van ongeveer vijftig spelers kan worden geclassificeerd als 'weinig lawaai'. Om de geluidsbarometer op te schroeven was er ook de traditionele Clash of the Drum Bands(Despique de Bombos) die, als er niets anders is, toeschouwers uitgeput kan laten raken door alleen al te kijken naar de hoeveelheid energie die wordt besteed aan het slaan op strakgespannen vellen. Er was het verplichte vuurwerk - niet zomaar een vuurwerk, maar een Monumental Sessão de Fogo de Artifício - en het driedaagse evenement werd afgesloten met verschillende muziekoptredens van groepen wiens belangrijkste doel in het leven het overschrijden van 100dB leek te zijn. Dat vonden wij overigens prima, want we konden altijd in het park gaan staan, ruim een halve kilometer van de praça vandaan, waar de gebouwen en bomen ertussen het geluidsniveau tot iets bijna draaglijks zouden reduceren. Aan de andere kant kunnen we ook gewoon thuis in het dorp blijven en helemaal niets horen.

Nou ja, helemaal niets. Er is nooit geen lawaai. Zelfs als we veilig in bed liggen, wachten we op de laatste knallen van een of ander feest ergens. Ik zie ze altijd als leestekens om de show af te sluiten: een ontploffende raket, gevolgd door een pauze van een paar seconden; dan een tweede raket, nog een pauze; dan nog een raket. De enige vraag op dat moment zal zijn - doen ze er vanavond drie of vijf?