In Duitsland hebben we een herhaling gehad van Hitlers mislukte couppoging van 1923. Deze week is in Stuttgart het eerste van drie processen geopend tegen negen vermeende leiders van de 'militaire vleugel' van de extreemrechtse 'Reichsbürger'-groep die twee jaar geleden werden gearresteerd op beschuldiging van hoogverraad, poging tot moord en lidmaatschap van een terroristische organisatie.

Deze maand volgen er nog massaprocessen in Frankfurt voor de 'politieke vleugel' en in juni in München voor wat de aanklagers de 'esoterische vleugel' hebben genoemd. Dat is een aanwijzing, als je goed oplet. Deze zogenaamde navolgers van Adolf Hitler zijn niet echt ex-stormtroopers, gehard door jaren in de loopgraven. Het zijn nare maar marginale fantasten.

Een andere aanwijzing ligt in de naam van hun leider, een 72-jarige zelfbenoemde aristocraat die zichzelf Heinrich XIII, Prins Reuss, noemt. Ze wilden Duitsland echt overnemen en er een neofascistische staat van maken, ze haatten de Joden echt en sommigen van hen waren bereid om te doden, maar ze vormden nooit een serieuze bedreiging.

In Italië, waar de andere grote dictator uit het interbellum, Benito Mussolini, de macht greep en de eerste fascistische staat ter wereld creëerde in 1922, is er al een neofascist aan de macht. Premier Giorgia Meloni vormde haar eerste regering in 2022, maar ze gebruikt geen geweld, ze is loyaal aan het NAVO-bondgenootschap en ze lijkt bijna ongevaarlijk.

Misschien wacht ze gewoon haar tijd af, maar er zijn geen tekenen dat ze van plan is Ethiopië of zelfs Griekenland binnen te vallen. Er zijn geen bendes fascistische schurken die mensen doodslaan en er zijn geen politieke gevangenen. Het leven in Italië is eigenlijk heel normaal.

Zo is het ook in Spanje, hoewel je dat niet zou denken als je luistert naar de Volkspartij (PP), de steeds rechtsere, ultranationalistische oppositie tegen de Socialistische Arbeiderspartij van premier Pedro Sánchez. De PP noemt hem een "psychopaat", een "verrader" en een "sympathisant van terroristen" die het verdient om "aan zijn voeten te worden opgehangen", maar houdt zich aan de wet.

Beweringen dat de vrouw van de Spaanse premier eigenlijk een man is en dat haar familie de drugshandel in Marokko runt, waren zo kwetsend dat Sánchez vijf dagen vrij nam om na te denken of hij echt in de politiek wil blijven. Het zijn echter gewoon de online regels die naar de echte wereld lekken. Er is geen nieuwe Franco die een gewapende fascistische opstand beraamt.

En in Polen werd de ultranationalistische, militant religieuze Wet en Rechtvaardigheidspartij vorig jaar weggestemd ondanks beweringen dat de oppositieleider, Donald Tusk, van plan is de helft van Polen aan Rusland te geven en "Duitse orde" te brengen in wat overblijft. (Je weet wel, precies zoals de nazi's deden).

Het punt is dat de Partij Recht en Rechtvaardigheid niet heeft gewonnen en de PP in Spanje ook niet.

Meloni won alleen door heel hard te doen alsof zij geen fascist was, en de Reichsbürger in Duitsland waren gewoon een komische operagroep (zij het met geladen geweren).

Marine Le Pen in Frankrijk komt misschien dichter bij het presidentschap bij haar 4e poging in 2027 dan ooit tevoren, maar haar Rassemblement National partij heeft dat bereikt door bijna al haar extreem-rechtse beleid te laten vallen, behalve haar kenmerkende vijandigheid tegenover immigratie.

De Conservatieve Partij van Groot-Brittannië is in de veertien jaar dat ze aan de macht is gestaag naar rechts opgeschoven, maar welke invloed dat ook heeft gehad op de vermeende rechtse migratie van andere Europese partijen is tenietgedaan door haar krankzinnige obsessie met 'Brexit' en haar verbluffende incompetentie en ongedisciplineerdheid. De partij zal bij de verkiezingen van dit jaar zo goed als vernietigd worden.

De Labourpartij die haar plaats zal innemen, doet alsof ze niet van plan is om het Verenigd Koninkrijk ook maar een millimeter naar links te verschuiven, omdat ze bijgelovig bang is om de kiezers weer in de armen van de Conservatieven te drijven, maar dat is geen realistische mogelijkheid. Nadat het heeft gewonnen, zal het beginnen met het redden van de verzorgingsstaat.

De resultaten van de komende verkiezingen voor het parlement van de Europese Unie kunnen een schijnbaar bewijs zijn voor een rechtse trend in de Europese politiek, maar dat komt omdat mensen hun EU-stem gebruiken als een veilige manier om hun ontevredenheid over de economie te uiten.

Amerikanen kunnen Donald Trump kiezen in november en Canadezen Pierre Poilievre volgend jaar, maar Europa leidt geen rechtse stormloop.

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer