W wytycznych opublikowanych na swojej stronie internetowej, Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia(DGS) stwierdza, że biorąc pod uwagę wykrycie inwazyjnego gatunku Aedes albopictus w różnych parafiach i gminach w Portugalii kontynentalnej, ważne jest wzmocnienie mechanizmów zapobiegania i kontroli mających na celu zmniejszenie liczebności lub wyeliminowanie tego gatunku komara.

Według DGS, ostatnie wykrycia inwazyjnego komara w Portugalii odpowiadają poziomowi ryzyka 1 (żółty), w skali od 0 do 3, zdefiniowanemu zgodnie z różnymi scenariuszami dotyczącymi obecności komarów Aedes i wykrywania przypadków chorób, zgodnie z definicją w Krajowym Planie Zapobiegania i Kontroli Chorób Przenoszonych przez Wektory.

"W oparciu o analizy entomologiczne sieci REVIVE, do tej pory nie zweryfikowano obecności czynników chorobotwórczych w komarach, ani nie zgłoszono żadnych autochtonicznych przypadków chorób, dla których wektor jest kompetentny", podkreśla.

Działania w zakresie zapobiegania i kontroli wektorów obejmują zaangażowanie różnych sektorów, a mianowicie władz lokalnych, turystyki, hoteli, środowiska, służb weterynaryjnych, rolnictwa, przemysłu i handlu, między innymi, uzupełniając wysiłki sektora zdrowia w zakresie zapobiegania i kontroli chorób przenoszonych przez komary Aedes albopictus i Aedes aegypti, takich jak denga, chikungunya, zika, żółta gorączka, o których należy obowiązkowo informować, oraz zakażenie pasożytem nicieni sercowych.

Kontrola wektorów Aedes albopictus obejmuje interwencje w cyklu życiowym komara, który obejmuje fazę wodną (jaja, larwy i poczwarki) oraz fazę lądową (faza dorosła komara).

Fizyczna interwencja środowiskowa jest podstawową metodą kontroli wektorów, wymagającą wielosektorowych interwencji w zakresie identyfikacji i eliminacji miejsc lęgowych (miejsc i pojemników, które mogą służyć jako siedlisko dla jaj i larw komarów), a zastosowanie środków larwobójczych i dorosłych może być również konieczne, zgodnie z poziomem ryzyka ocenionym przez służby zdrowia publicznego.

Na obszarach, na których potwierdzono występowanie komarów z rodzaju Aedes (poziom 1), należy zapewnić lokalizację i mapowanie, najlepiej z georeferencją, miejsc, w których istnienie miejsc lęgowych może stanowić zagrożenie dla rozmnażania się komarów.

Władze lokalne są odpowiedzialne za mapowanie struktur publicznych i prywatnych, które mogą być odpowiednimi miejscami dla istnienia miejsc lęgowych, rozmieszczonych na całym obszarze ich interwencji.

Osoby zaangażowane w działania związane z zapobieganiem i kontrolą wektorów muszą nosić odzież zakrywającą całe ciało i stosować repelenty.

Za każdym razem, gdy następuje zmiana poziomu ryzyka, sieć usług zdrowia publicznego jest odpowiedzialna za informowanie o tej zmianie i promowanie odpowiednich środków z podmiotami partnerskimi, w oparciu o niniejsze wytyczne i inne dokumenty, które mogą zostać wydane przez DGS.

"Choroby przenoszone przez komary są pojawiającym się globalnym problemem zdrowia publicznego, który może stanowić zagrożenie w Portugalii i poza jej granicami", mówi DGS, podkreślając, że "wzrost międzynarodowej mobilności ludzi, towarów i zwierząt, w połączeniu ze zmianami klimatycznymi, są czynnikami, które przyczyniają się do ekspansji inwazyjnych komarów i w konsekwencji występowania przypadków chorób".

Obecność inwazyjnych komarów Aedes w Portugalii rozpoczęła się od wykrycia Aedes aegypti na Maderze w 2005 roku. Gatunek Aedes albopictus został wprowadzony na kontynent w 2017 r. na północy (Penafiel), w 2018 r. w Algarve (Loulé), a w 2022 r. w Alentejo (Mértola).