Ik vraag me vaak af hoe vaak ik met een ijskoud biertje en wat te knabbelen op een mooie Praça heb gezeten en telkens weer hetzelfde oude gesprek heb gehoord. De ene helft van een expatkoppel verklaart met luide Engelse stem "We zijn zo blij dat we hierheen zijn verhuisd - nietwaar schat?". Deze uitspraak wordt vaak beantwoord met een ietwat gedempte reactie!

Ik durf te wedden dat je een paar expatkoppels kent die een nogal geïsoleerd bestaan leiden. Misschien hebben ze zich gevestigd in een afgelegen dorp, weg van de gebruikelijke toeristische trekpleisters? Een perfecte manier om dat typische, en durf ik het woord "authentiek" Portugees bestaan te omarmen, te gebruiken?

Zulke koppels hebben vaak een villa die groot genoeg is om een voetbalteam te huisvesten. Een huis dat ruim genoeg is om al hun bezoekende familie en vrienden te ontvangen? Het probleem is dat familie en vrienden hun eigen leven hebben en misschien niet zo vaak die droomreisjes naar Portugal maken als was voorzien.

Ik ken verschillende koppels die zo'n keuze hebben gemaakt. Meestal gaan ze niet om met andere expats omdat dat niet was "waarom ze hier naartoe zijn verhuisd". Ze gaan ook niet om met de lokale bevolking, meestal vanwege de taalbarrière. Met "Ola" en "Obrigado" kom je niet ver temidden van een groep Portugezen die de lokale taal spreken met 2.000 woorden per seconde!

Wat nog vreemder is, zijn de motieven van sommige mensen om naar Portugal te verhuizen. "WE vonden het thuis niet leuk - of wel luv?" is een veelgehoorde uitspraak.

Ik keek onlangs naar een programma waarin werd gesuggereerd dat Portugal een toestroom van Amerikanen kan verwachten als Donald Trump de volgende presidentsverkiezingen wint. Als dit het geval is, dan vrees ik dat mijn theorie dat de Portugese expatgemeenschap een behoorlijk aantal politiek daklozen heeft, wel eens steek zou kunnen houden.

De mijne is niet zo'n gekke theorie als je de dingen in detail bekijkt. Natuurlijk zijn niet alle mensen alleen om politieke redenen verhuisd. Maar aan de andere kant hebben er genoeg dat wel gedaan! Hoe gek het ook klinkt, ik ken verschillende gepensioneerde Britten die naar het buitenland zijn verhuisd toen Corbyn niet slaagde in zijn kandidatuur voor nr. 10. Ik durf te wedden dat iemand dit leest en dat de feiten een beetje dicht bij het bot komen. Het is misschien niet de hele reden dat zulke mensen zijn verhuisd, maar het kan heel goed een katalysator zijn geweest Brexit was de andere biggie.

Laten we hier even bij stilstaan en ons afvragen: Zijn dit soort scenario's echt goed voor Portugal?


Hunkeren naar een ideaal

Zoveel expats lijken te hunkeren naar de idylle van de Portugese authenticiteit, maar als collectief verwateren deze individuen onbewust die authenticiteit. De toestroom van rijke buitenlanders heeft de waarde van onroerend goed gestaag opgedreven tot een punt waarop het leven voor sommige gewone Portugese gezinnen veel moeilijker wordt. Of je het nu leuk vindt of niet, dit zijn precies de mensen die de Portugese gemeenschappen kunnen koesteren die van nature het soort authenticiteit bieden waar zoveel expats van genieten.

Het is vooral niet geweldig als het motief van mensen om naar Portugal te verhuizen gewoon is om een soort toevluchtsoord te zoeken voor dingen die thuis niet zo goed gaan. Maar dat gezegd hebbende, er is een hele lijst met plaatsen die veel terecht ontevreden mensen hebben die hun thuisland willen verlaten voor de zonnige stranden van Portugal. Veel van hen hadden heel goede redenen. De rijkste mensen van Frankrijk, bijvoorbeeld. Deze mensen zijn Frankrijk praktisch ontvlucht om te ontsnappen aan de strafmaatregel van 70% vermogensbelasting van Francois Hollande. Velen gingen naar het Verenigd Koninkrijk en velen kwamen hier naar Portugal. In beide gevallen schoot de waarde van onroerend goed omhoog.

Natuurlijk heeft Portugal lucratieve belastingvoordelen aangeboden om rijke expats naar het land te lokken, in de hoop op wat trickle-down economie. Elke euro die wordt uitgegeven, levert ergens in de buurt van 25% aan verkapte belastingen op die zogenaamd de bevolking in het algemeen helpen.

Ik heb enkele zeer interessante debatten gehad onder expats over de motieven van sommige mensen om naar Portugal te verhuizen. Het begint meestal als ik het goede oude Blighty verdedig tegen een spervuur van nee-zeggen, in plaats van achterover te leunen en te luisteren naar selectieve statistieken die worden rondgebazuind om aan te tonen hoe vreselijk het Verenigd Koninkrijk is geworden sinds het stemde om uit de EU te stappen. Wat vaak niet wordt genoemd bij het leveren van onheilspellende statistieken is het feit dat de Britse uittreding uit de EU op de voet werd gevolgd door de wereldwijde pandemie en, recentelijk, een oorlog in Europa.

Wie weet wat de economische gevolgen kunnen zijn van nog meer onrust in het Midden-Oosten? Het is verontrustend, maar de economische ellende valt in het niet bij de ellendige situatie en het lijden van onschuldigen aan beide kanten van de conflicten in het Midden-Oosten en Oekraïne. Ik ben me hier terdege van bewust.

Laten we er geen doekjes om winden: al deze mondiale factoren zijn niet uniek nadelig geweest voor het Britse fortuin. Onze huidige inflatieproblemen werden al aangewakkerd lang voor Brexit of de enorme geldinjecties van de overheid tijdens de COVID-pandemie. Het is basiseconomie. Als je de geldhoeveelheid verhoogt, volgt er inflatoire druk en, of je het nu leuk vindt of niet, dat heeft absoluut niets te maken met Brexit. Het verlaten van de EU heeft aantoonbaar veel andere problemen veroorzaakt, maar inflatie is een wereldwijde factor die niet realistisch aan Brexit kan worden toegeschreven.

Eerlijk gezegd denk ik dat mensen een stuk verder weg moeten lopen dan het goede oude Portugal als ze echt willen ontsnappen aan alle negatieve kanten van de wereld.


Pensioenfondsen

Een ander verhaal dat ik steeds hoor is dat pensioengelden in Portugal veel meer waard zijn dan elders. In sommige gevallen kan dat waar zijn. Ik denk dat dit zeker het geval is voor veel Amerikanen. Maar, voor zover ik heb gezien, als je alles bij elkaar optelt, worden de lagere kosten voor zaken als wijn en een enkele keer uit eten meer dan gecompenseerd door andere kosten die in Portugal duidelijk hoger zijn dan elders. Autorijden bijvoorbeeld.

Dan zijn er nog de prijzen van onroerend goed en de huurprijzen. In gebieden als de Algarve en Lissabon zijn de kosten van onroerend goed lange tijd schrikbarend hoog geweest. Dus als je alles bij elkaar optelt, zijn de werkelijke kosten van levensonderhoud in Portugal niet echt veel lager dan hier in het Verenigd Koninkrijk (Londen niet meegerekend). Tenzij je er natuurlijk voor kiest om op een afgelegen plek op het platteland te gaan wonen en het Portugese "off-grid" te gaan doen. Maar dat is niet voor iedereen weggelegd en veel gepensioneerden zullen veel meer behoefte hebben aan comfort dan aan een goed leven op het platteland van Portugal met een temperatuur van 45 graden.

Wat de beweegredenen ook zijn geweest voor je verhuizing, het is een persoonlijke reis geweest. De belangrijkste factor is ons collectieve streven om dit prachtige land te houden zoals het is door het eeuwenoude adagium "leven en laten leven" te omarmen.

Author

Douglas Hughes is a UK-based writer producing general interest articles ranging from travel pieces to classic motoring. 

Douglas Hughes