Nu moet het natuurlijk stoppen met hen te doden, althans voor een tijdje. 33 Israëli's zullen de komende weken door Hamas worden vrijgelaten in ruil voor 1.890 Palestijnse gevangenen. Een groot deel van de IDF en zelfs leden van premier Binyamin 'Bibi' Netanyahu's eigen kabinet verwachten echter dat er na de eerste fase van de gijzelaarsuitwisseling weer oorlog zal uitbreken.

De tweede fase zal veel moeilijker te slikken zijn voor Netanyahu's aanhangers en bondgenoten. Het vereist de volledige terugtrekking van de IDF uit de Gazastrook en het gebruik van Hamasleden als een soort politiemacht (meestal ongewapend) om de terugkeer van meer dan een miljoen Palestijnen, die al vele malen ontheemd waren, naar hun verwoeste huizen in het noordelijke deel van het gebied te vergemakkelijken.

Dat is het moment waarop het staakt-het-vuren waarschijnlijk in duigen valt, omdat hard-line Israëliërs het als een nederlaag zullen zien. Twee extreemrechtse ministers van het kabinet stemden tegen het staakt-het-vuren en zeiden dat ze zullen opstappen en de coalitieregering van Netanyahu ten val zullen brengen tenzij de oorlog na de eerste fase wordt hervat.

De cynici zijn er daarom van overtuigd dat Netanyahu eerst de eer zal opstrijken voor de gijzelaarsruil om de binnenlandse politieke druk op hem te verminderen, en dan een echte of vervalste schending van het staakt-het-vuren door Hamas zal gebruiken als excuus om de oorlog opnieuw te beginnen. Hij heeft immers een oorlog nodig om uit de gevangenis te blijven.

Aan de macht blijven en uit de gevangenis blijven was tot voor kort een overtuigende verklaring voor zijn gedrag. Alleen de oorlog behoedde Netanyahu voor een vernietigend onderzoek naar zijn falen om de Hamas-aanval in oktober 2023 te voorzien en te voorkomen, en het vertraagde ook zijn lopende corruptieproces. Maar die logica is misschien niet langer van toepassing.

"We hebben het gezicht van het Midden-Oosten veranderd," zei Netanyahu vorige week. Hij heeft gelijk, en dat kan hem een nieuwe kans op macht geven.

Hamas heeft geen leider meer en is zijn Iraanse beschermheer kwijt. De IDF heeft Hezbollah in Libanon vernietigd en de leider ervan gedood. De voorheen dominante positie van Iran in Syrië werd samen met het regime van Assad weggevaagd. Zelfs Iran zelf is onthuld als een papieren tijger in termen van zijn raketten en zijn luchtafweer, en er zijn ernstige vragen over zijn interne stabiliteit.

En nu heeft Netanyahu Donald Trump aan zijn zijde. Niet onder zijn duim - de mensen van Trump hebben Netanyahu enorm onder druk gezet om zijn definitieve instemming met het staakt-het-vuren te krijgen - maar de Israëlische leider zal snel hebben begrepen dat er nieuwe kansen voor hem ontstaan nu de machtsconstellatie in het Midden-Oosten verschuift.

Netanyahu zal de Verenigde Staten waarschijnlijk nooit zover krijgen om Iran voor hem aan te vallen, maar hij kreeg Trump wel zover dat hij het akkoord met Iran over kernwapens annuleerde en het land in 2019 strenge sancties oplegde. Hij is niet zonder invloed in het nieuwe Witte Huis.

Zou Netanyahu de Verenigde Staten zover kunnen krijgen om nog strengere sancties tegen Iran toe te passen nu Trump weer aan de top staat? Waarschijnlijk wel, en in dat geval ligt de weg open voor de twee om hun pijp-droom van de vorige keer na te jagen: de 'Abraham-akkoorden'.

Dat 'vredesverdrag', waarbij diplomatieke betrekkingen werden aangeknoopt tussen Israël en een aantal Arabische landen die nooit echt tegen Israël hadden gevochten (Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein, Marokko en Soedan), werd aangeprezen als de bepalende diplomatieke prestatie van het eerste presidentschap van Trump. In feite stelde het nooit veel voor, omdat Saoedi-Arabië, de grootste macht van de oostelijke Arabische wereld, zich nooit aansloot.

Nu Iran zo verlamd is, kan kroonprins Muhammad bin Salman van Saoedi-Arabië misschien worden overgehaald om vrede te sluiten met Israël en een soort gezamenlijke hegemonie over het Midden-Oosten op te zetten. Of dat zijn tenminste de visioenen die nu voor de ogen van Trump en Netanyahu dansen. Zelfs 'MbS' (zoals hij bekend staat) zou in de verleiding kunnen komen.

Meer luchtkastelen, en zelfs als ze zouden uitkomen, zouden ze niet lang standhouden.

Netanyahu probeert al zijn hele politieke leven om de Palestijnen uit het verhaal te schrijven, en Trump zou daar wel eens in mee kunnen gaan. Maar MbS durft Israël de Palestijnen niet uit het verhaal te laten schrappen, generaal Sisi in Egypte ook niet, en de Iraniërs zouden er niets van willen weten, zelfs niet als het regime zou veranderen.

Er is geen haalbaar plan en vrede is niet nabij.

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer