Het Royal College of Psychiatrists heeft zojuist nieuwe richtsnoeren gepubliceerd voor "medische noodgevallen bij eetstoornissen", waarin wordt benadrukt dat alle gezondheidswerkers vroegtijdige tekenen van aandoeningen zoals anorexia en boulimia moeten herkennen.

Dit komt met rapporten van een 84% stijging van eetstoornis ziekenhuisopnames in Engeland alleen in de afgelopen vijf jaar. De grootste stijging was bij jongeren van 18 jaar en jonger, de meerderheid zijn jonge vrouwen - maar opnames onder jonge mannen meer dan verdubbeld ook, volgens NHS cijfers.

Heeft de pandemie eetstoornissen erger gemaakt?

Dr Lynne Green, chief clinical officer bij digitale geestelijke gezondheidszorg platform Kooth, werkte eerder in de NHS gedurende 20 jaar, onder meer als een leidende consultant psycholoog voor kinderen eetstoornissen en adolescent intramurale diensten. Ze zegt dat eetstoornissen "al toenamen" voordat Covid kwam - maar de pandemie was ook "een perfecte storm" om verschillende redenen.

"Tijdens Covid was er een echt gevoel van verlies van controle, en de diepe angst die daaruit voortvloeide - en we weten dat bij eetstoornissen het gevoel van controle enorm is. Eetstoornissen zijn echt complex en er zijn een heleboel redenen en kwetsbaarheidsfactoren, maar ik vermoed dat meer mensen een eetstoornis hebben ontwikkeld dan anders het geval zou zijn geweest. Ik denk ook dat veel mensen die hersteld waren, of bijna hersteld waren, terugvielen toen de pandemie toesloeg.

"En dan hielpen vertragingen in de behandeling - of onderbrekingen van de behandeling - natuurlijk ook niet. We weten dat veel face-to-face-diensten werden gesloten en dat veel mensen angstig waren om hulp te vragen. Dat heeft zeker een grote impact gehad."

Is sociale media de schuldige?

Sociale media komen vaak ter sprake in deze gesprekken, vooral als het gaat om de invloed ervan op de druk op het lichaamsbeeld. Green denkt niet dat het allemaal zwart-wit is.

"We hebben net de Mental Health Awareness Week achter de rug met [een focus op] eenzaamheid, en ik denk dat sociale media echt een goede verbinding kunnen zijn voor mensen, en echt kunnen helpen op dat gebied," zegt ze. "Ik denk niet dat sociale media eetstoornissen veroorzaken - daar ben ik het niet mee eens - maar ik denk wel dat het voor mensen met eetstoornissen heel moeilijk kan zijn, [en] eetproblemen kunnen worden verergerd door sociale media."

Green is van mening dat er meer "robuust bestuur" moet zijn in hoe we de potentieel schadelijke aspecten van sociale media aanpakken, en digitale platforms "moeten samenwerken met deskundigen" om dit te doen.

Bekroond eetstoornissen campagnevoerder en auteur Hope Virgo, van de #dumpthescales campagne, is van mening dat er zo veel factoren een rol spelen - en we moeten een wijdverbreide cultuuromslag hebben in de houding ten opzichte van eetstoornissen.

"Eetstoornissen worden nog steeds enorm gestigmatiseerd. Daar komt nog bij dat de samenleving de eetstoorniscultuur heeft genormaliseerd en, in sommige situaties, sommige van deze ongezonde gedragingen prijst - dat moet veranderen. We hebben bredere voorlichting nodig in de hele samenleving, maar ook om de hoge percentages stigmatisering aan te pakken," zegt Virgo.

"Wat we echt nodig hebben is een volledige hervorming van de diensten, [en] adequate financiering om aan de vraag te voldoen. We moeten eetstoornissen dringend aanpakken. We hebben een samenleving nodig die niet gefixeerd is op voedsel, het tellen van calorieën en het normaliseren van de eetstoorniscultuur."

'Vroegtijdig ingrijpen redt levens'

"We weten dat vroegtijdig ingrijpen levens redt, maar toch worden zo veel mensen bij diensten afgewezen omdat ze niet een bepaald vakje aankruisen. Dit is gewoon niet OK," zegt Virgo. "We weten dat vroegtijdige diagnose een cruciaal element is in het succes van de behandeling voor eetstoornissen, en tegen de tijd dat 'voor de hand liggende' tekenen zich hebben gemanifesteerd, is het waarschijnlijk dat de ziekte in het individu is ingesleten, en daarom veel moeilijker te behandelen."

Green is het ermee eens dat het aanpakken van eetstoornissen in een vroeg stadium van vitaal belang is - maar omdat specialistische middelen "beperkt zijn, en dat is een deel van het probleem, zullen die beperkte middelen voorrang moeten krijgen, aantoonbaar waar het risico het grootst is. En anorexia heeft het hoogste sterftecijfer van alle psychiatrische stoornissen, dus het is een hoog risico. Maar in de tussentijd heb je al die mensen die geen steun kregen, die op dit moment geen hoog risico vertegenwoordigen, maar mogelijk wel op weg zijn om dat te worden," benadrukt Green.

"Uiteindelijk willen we de nood aan de acute kant verminderen. Het zal er altijd zijn, helaas, maar als we dat kunnen verminderen door eerder hulp in te schakelen, zal dat een verschil maken."

Mensen worden niet zomaar op een dag wakker met een eetstoornis, het bouwt zich meestal op over een periode van tijd. En het is ingewikkeld, er zijn zoveel risicofactoren. Deze omvatten persoonlijkheidsfactoren en levensgebeurtenissen die ze kunnen triggeren.

Lage zelfwaardering, trauma en familiegeschiedenis, onder andere, spelen ook een rol. Green zegt dat we een cultuur moeten aanmoedigen waarin mensen psychische hulp zoeken om deze zaken bij de wortel aan te pakken - voordat een eetstoornis zich ontwikkelt of in stand wordt gehouden.