De Thaise wet Lèse-majesté bepaalt een gevangenisstraf van maximaal vijftien jaar voor het beledigen van de koning en deze wet wordt streng gehandhaafd. Op elke belediging staat een aparte straf, dus de straffen stapelen zich snel op.

In 2017 werd een man veroordeeld tot 70 jaar gevangenisstraf voor meerdere beledigingen, hoewel dit in hoger beroep werd teruggebracht tot slechts 35 jaar. (Misschien herhaalde hij een aantal beledigingen en tellen dubbele beledigingen niet.) Zelfs met het klikken op de 'Vind ik leuk'-knop op berichten die als beledigend voor de koning worden beschouwd, riskeer je een arrestatie.

Misschien heeft koning Vajiralongkorn een dunne huid, maar zijn persoonlijke gevoelens zijn hier irrelevant. Hij is het symbool dat het leger, de ambtenarij en de rijke elite verenigt in het verwerpen van de dreiging van meer democratie en meer gelijkheid.

Thailand is al meer dan twintig jaar verwikkeld in een strijd tussen de 'royalisten' en de democraten, en bij de verkiezingen van afgelopen mei werd een historisch keerpunt bereikt. Een op jongeren gerichte partij met de naam Move Forward won de meeste zetels in het parlement en sloot een coalitie met de oudere pro-democratische partij (die tweede werd) om de macht over te nemen.

De oudere partij, die momenteel onder de naam Pheu Thai opereert, heeft de oppositie tegen het establishment geleid sinds ze werd opgericht door Thaksin Shinawatra en aan de macht kwam door een verpletterende verkiezingsoverwinning in 2001. (De partij heeft verschillende namen gehad, omdat ze verschillende keren buiten de wet is gesteld).

Thaksin Shinawatra was een voormalig politieman die een telecommagnaat werd en daarna de politiek in ging. Hij was een echte populist, maar hij hield zich aan zijn beloften.

Hij gaf het land universele gezondheidszorg, hij stopte geld in de dorpen, hij stimuleerde bedrijven. Het land, en vooral de armen, floreerden onder zijn premierschap. Dus wierp het leger hem in 2006 omver, kort nadat hij een nog grotere verkiezingsoverwinning had behaald.

Hij deed ongetwijfeld een aantal verdachte financiële deals op zijn weg om miljardair te worden, en dat ging zelfs door nadat hij premier was geworden. Hij zette ook doodseskaders van de politie in voor een brute 'oorlog tegen drugs'. Maar de legercoup vond plaats omdat hij dingen deed die hem te populair maakten bij de armen.

Dit was de tijd waarin een nieuw opgeleide onderklasse van boeren en arbeiders in sweatshops in de steden begon te begrijpen wat er met hen was gebeurd, en Shinawatra werd hun held. Ze zouden zijn partij overwinningen blijven geven in elke vrije verkiezing tot deze laatste, maar hij was in ballingschap in het buitenland met acht jaar gevangenisstraf die op hem wachtte als hij naar huis kwam.

De meeste operaties om de overwinningen van zijn partij ongedaan te maken, werden uitgevoerd door de rechtbanken, maar het leger richtte een bloedbad aan onder zijn aanhangers in 2010 en een andere militaire coup tegen een regering onder leiding van zijn zus in 2014. Het land zit al twintig jaar vast in deze vergeefse confrontatie die Thais 'wongchon ubat' noemen, de kwade cyclus, en het is hoog tijd om verder te gaan.

Afgelopen mei was een kans om dat te doen omdat de twee grote pro-democratische partijen, Move Forward en Pheu Thai, bijna tweederde van de stemmen wonnen en klaar waren voor een coalitie.

Helaas lieten de militairen een gifpil achter in de vorm van een ongekozen senaat van 250 personen waarvan de leden allemaal werden benoemd door de generaals - en kunnen stemmen over wie premier wordt. Ze stemden allemaal tegen de democratische coalitie, ogenschijnlijk omdat de Vooruitstrevende Partij de wet op de Lèse-majesté wilde afzwakken.

Daar is het weer: het verzamelpunt dat de verschillende antidemocratische krachten kan verenigen en verandering kan blokkeren. En het lijkt te werken, want Pheu Thai, de partij van Shinatra, heeft de coalitie met Moving Forward verlaten en een regering gevormd met de royalisten. Verraad natuurlijk, maar misschien is er een plan.

Pheu Thai wordt nog steeds gedomineerd door Thaksin Shinawatra's zus Yingluck en zijn jongste dochter Paethongtarn, en hun prijs voor een deal met de royalisten was zijn terugkeer naar Thailand na 15 jaar ballingschap. Hij is twee weken geleden in Bangkok aangekomen en zijn straf is al omgezet in één jaar (die hij in een goed ingericht ziekenhuis zal doorbrengen).

Hij is 74, dus hij zal zich misschien niet weer in de actieve politiek storten, maar zijn aanwezigheid kan Pheu Thai een duwtje in de rug geven en de eerste plaats bij de volgende verkiezingen teruggeven. Deze coalitie kan niet lang standhouden, dus dat kan niet meer dan een jaar of twee duren.

En dan kan Paethongtarn de coalitie hervormen met Move Forward, maar misschien wel als premier zelf. Dat is waarschijnlijk het plan. Wielen binnen wielen, maar met een beetje geluk is de 'kwade cyclus' voorbij.

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer