In de studie, geleid door Bruno Silva-Santos, hoofdonderzoeker bij de GIMM Foundation - Gulbenkian Institute of Molecular Medicine, en onderzoeker Sofia Mensurado en vandaag gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Cancer, bewees het team dat deze nieuwe celtherapie, DOT-cellen genaamd, die voortkomt uit de expansie en stimulatie van deze witte bloedcellen om ze krachtiger te maken in het elimineren van tumoren, effectief is in het geval van darmkanker, de op één na dodelijkste vorm van kanker in Portugal.

Deze witte bloedcellen kunnen kankercellen identificeren en doden, maar ze zijn in lage aantallen aanwezig in het lichaam.

"In dit artikel hebben we twee cruciale punten onderzocht: bewijzen dat DOT-cellen potentieel hebben voor de behandeling van dikkedarmkanker en vaststellen hoe we hun antitumoreffect kunnen versterken," legt Rafael Blanco-Domínguez, eerste auteur van het onderzoek, uit.

In het geval van dikkedarmkanker reageren de meeste patiënten niet goed op de beschikbare immuuntherapieën.

Met dit werk kon het team in tests met tumorcellen van patiënten en in muizen aantonen dat DOT-cellen de potentie hebben om dit type kanker te behandelen.

"We ontdekten dat DOT-cellen effectief zijn tegen dikkedarmkanker en dat hun antitumorwerking kan worden versterkt door muizen een supplement te geven," voegt Sofia Mensurado toe.

Het supplement in kwestie is butyraat, een molecuul dat van nature wordt geproduceerd door bacteriën in de darm en dat het vermogen van DOT-cellen om kankercellen te herkennen vergroot.

Daarnaast werd het blokkeren van moleculaire barrières ("immune checkpoints") - een immunotherapeutische strategie die al met succes wordt toegepast bij sommige soorten kanker - getest in combinatie met DOT-cellen en verhoogde de werkzaamheid van de kankertherapie.

In 2021 zag onderzoeker Bruno Silva-Santos zijn ontdekking van DOT-cellen voor het eerst toegepast bij patiënten met acute myeloïde leukemie, in een klinisch onderzoek in de Verenigde Staten.

"DOT-cellen zijn bijzonder interessant als therapie omdat ze niet reageren op genetische verschillen tussen individuen. Deze eigenschap maakt het mogelijk om DOT-cellen van gezonde donoren te produceren en een 'celbank' te creëren die klaar is voor gebruik om verschillende patiënten te behandelen, met de ambitie om een 'universele' cellulaire immunotherapie te creëren," legt Bruno Silva-Santos uit.

De onderzoeker voegt eraan toe dat hij zijn carrière heeft gewijd aan het bestuderen van het immuunsysteem omdat "de interactie met tumorcellen fascinerend is en tegelijkertijd een hele uitdaging in de klinische toepassing ervan."

De nu verkregen resultaten maken de weg vrij voor de mogelijkheid om deze immuuntherapie toe te passen bij de behandeling van dikkedarmkanker en leveren aan de andere kant ook het bewijs dat het mogelijk is om efficiëntere immuuntherapieën te ontwikkelen voor andere vaste kankers.

Het onderzoek werd ontwikkeld aan de GIMM Foundation - Gulbenkian Institute of Molecular Medicine, in samenwerking met het Leids Universitair Medisch Centrum, Nederland; met de Universiteit van Bordeaux, Frankrijk; met het Santa Maria Ziekenhuis en de Faculteit Geneeskunde van de Universiteit van Lissabon.