Kakkerlakken behoren niet tot mijn favoriete insecten, maar omdat ik eerder in warme landen heb gewoond, heb ik de afschuw ervaren als ik het keukenlicht aansteek en deze afschuwelijke beestjes zie wegkruipen naar de veiligheid van de duisternis. Ze worden aangetrokken door voedsel, vocht en beschutting, en als je er eenmaal een hebt, kun je er je lieve leventje om verwedden dat er honderden meer zijn.

Eén vrouwtje kan in haar leven ongeveer 128 eieren leggen, dus je hoeft geen Einstein te zijn om uit te rekenen hoeveel nakomelingen ze kunnen brengen. Ze zijn niet echt gevaarlijk, ze vallen niet aan en bijten niet, maar ze scheiden wel lichaamsdelen, poep en speeksel af, wat allemaal niet erg gezond is.


Maar als huisdier?

Zou jij er een als huisdier overwegen? Niet je alledaagse soort, maar de megagrote Madagaskar sissende kakkerlak - Gromphadorhina portentosa - zou een goed huisdier zijn. Niet voor mij, dank je, maar ze zouden winterhard, volgzaam en makkelijk te hanteren zijn. Zijn het goede huisdieren? Hun grote formaat, zo'n 5 cm tot 7 cm (dat is in hemelsnaam de lengte van een gemiddelde vinger!) en relatieve tamheid zouden ze tot een ideaal insectenhuisdier maken. Met een levensduur tot 5 jaar zijn ze blijkbaar makkelijk te verzorgen en vereisen ze minimaal onderhoud.

Ze staan bekend als 'sissers' in de wereld van 'entomologieliefhebbers' en zijn donker roodbruin tot zwart van kleur met een hard exoskelet. Het sissen wordt gebruikt als verdedigingshouding of door mannetjes tijdens het baltsen en paren. Deze zachtaardige kakkerlakken vliegen niet omdat ze geen vleugels hebben, en gebruiken hun antennes om luchtbewegingen, smaken en geuren op te pikken. Ze hebben ook speciale organen op hun poten, die reageren op trillingen, en de mannetjes hebben een indrukwekkend stel horens waarmee ze elkaar kunnen rammen tijdens gevechten.


Huisvesting en dieet voor je Sisser

Hun huisvesting is eenvoudig - een warme, veilige bak met houtkrullen en een paar schuilplaatsen. Het zijn ook geen kieskeurige eters. Op hun geboorte-eiland Madagaskar eten deze grote kakkerlakken rottend organisch materiaal, vegetatie, fruit, rottend hout en aasinsecten, maar exemplaren in gevangenschap lusten een grote verscheidenheid aan voedsel, waaronder droog honden- of kattenvoer, voer voor vissen, kippen of zelfs voor apen en ratten, en dit kan worden aangevuld met fruit en groenten - zelfs uw afgedankte aardappelschillen.


Sociaal gedrag

Het mooie is dat ze alleen kunnen leven, of in een kolonie. Volwassen mannetjes kunnen met elkaar vechten, gewoon om te domineren, en dit resulteert alleen in meer gesis, maar niet in fysieke schade aan de insecten. Vaak zal een mannetjes-vrouwtjespaar langzaam uitgroeien tot een kolonie als de nakomelingen zich vermenigvuldigen, dus pas op dat je er van elk geslacht één hebt, anders krijg je een plaag!


Hoe sissen ze?

Deze kakkerlakken hebben een heel interessante manier om hun sissende geluid te produceren. Insecten in het algemeen hebben openingen aan de zijkant van hun lichaam die spirakels worden genoemd. Deze leiden naar luchtkanalen en zijn in wezen de manier waarop insecten ademen. Zuurstof kan naar binnen diffunderen en kooldioxide kan naar buiten diffunderen, waardoor het 'sissen' ontstaat.

Het klinkt bijna als het gesis van een kat en ze sissen om een aantal redenen. Eerst en vooral kunnen ze sissen als alarmsignaal als je ze stoort, bijvoorbeeld als je ze plotseling oppakt of als je licht op ze schijnt. Sissen kan ook een teken van agressie tussen mannetjes zijn, en kan ook deel uitmaken van paringsrituelen met de vrouwtjes. Ze zeggen dat hun sisgeluiden verschillend zijn, en dat je al snel zou kunnen herkennen wat een agressief gesis en wat een baltsgesis was. Er wordt gezegd dat ze persoonlijkheden hebben (ik vind dat moeilijk te geloven), met sommigen geclassificeerd als 'verlegen of voorzichtig', en anderen als 'stoutmoedig of ontdekkingsreizigers'.


Zijn ze vies?

Zijn Madagaskar sissende kakkerlakken 'schoon' vroeg ik me af? Ze leven niet in riolen en ze stinken niet. Het zijn aaseters die normaal gesproken op de bosgrond leven en helpen met het opruimen van afgevallen bladeren en ander organisch materiaal, dus ik denk dat ze de opruimploeg van de natuur zijn en misschien wat van je restjes kunnen opeten!

Author

Marilyn writes regularly for The Portugal News, and has lived in the Algarve for some years. A dog-lover, she has lived in Ireland, UK, Bermuda and the Isle of Man. 

Marilyn Sheridan