"Chociaż wszyscy mówią, że [zerowy VAT] nie jest bardzo odczuwalny, dane pokazują, że istnieje i że ma bardziej pozytywny efekt oczekiwania, który wpływa na konsumpcję, a ludzie osiągają pewną poprawę jakości życia", mówi dyrektor generalny Centromarca w raporcie Dinheiro Vivo.

Dane z badania Shopper Insights przeprowadzonego przez Kantar Portugal, przeanalizowane przez Centromarca, pokazują, że w ciągu pierwszych sześciu miesięcy roku portugalskie rodziny częściej robiły zakupy, ale kupowały mniej rzeczy, chociaż przy każdym zakupie zostawiały więcej pieniędzy w supermarkecie. Innymi słowy, częstotliwość zakupów wzrosła rok do roku o 5,4%, ale wielkość każdego zakupu była o 10,1% niższa, chociaż faktura była o 3,7% wyższa.

Jednak analizując dane w podziale na kwartały, można lepiej zrozumieć, w jaki sposób zerowa stawka VAT wpłynęła na konsumpcję gospodarstw domowych: stabilizacja cen doprowadziła do zmniejszenia o 1,4% liczby wycieczek do supermarketu w okresie od kwietnia do czerwca, w porównaniu z poprzednimi trzema miesiącami, przy czym Portugalczycy przynieśli o 4,1% więcej produktów w swoim koszyku, chociaż zapłacili tylko o 2,1% więcej za dokonywane zakupy.

"Wraz ze spadkiem cen najbardziej podstawowych towarów, Portugalczycy są teraz w stanie kupić więcej produktów spoza tego koszyka", mówi Marta Santos, dyrektor ds. klientów i analiz w Kantar Portugal. Dowodem na to jest fakt, że wolumen zakupów "rośnie znacznie gwałtowniej" poza koszykiem z zerową stawką VAT niż w jego obrębie. Dane z badania pokazują, że w drugim kwartale Portugalczycy kupili o 1% więcej produktów z koszyka z zerową stawką VAT, ale wydali średnio o 4% mniej. Z drugiej strony, zakupy produktów nieobjętych zerową stawką VAT wzrosły o 6% pod względem wolumenu i 2,8% pod względem średniej wartości.

Najbardziej korzystne kategorie to piwo, środki piorące i czystości, ale także świeże owoce morza i ciastka.

"Efekt zerowej stawki VAT ma miejsce na kilku poziomach. Ma bezpośredni wpływ na produkty, których dotyczy, ale był odczuwalny na wszystkich innych produktach sprzedawanych w supermarketach. Oznacza to, że obniżyło niektóre z nich i uniknęło wzrostu innych, co sprawia, że konsumenci czują się mentalnie bardziej predysponowani do zakupów", mówi dyrektor generalny Centromarca. Pedro Pimentel dodaje: "Bez względu na to, jak niewielkie są oszczędności, już teraz zaczyna się odczuwać, że są one przekierowywane nie na te same produkty, ale na inne, co oznacza, że ludzie wykorzystują to, aby kupować lepszą żywność, o większej ilości lub lepszej jakości, a być może i jedno, i drugie".