Prawdopodobnie zdajesz sobie sprawę, że Portugalia ma wpływy mauretańskie. Słowo "Maur" pochodzi od łacińskiego "Maurus", po raz pierwszy użytego przez Rzymian do określenia kogoś z rzymskiej prowincji Mauretania, która składała się z zachodniej części dzisiejszej Algierii i północno-wschodniej części dzisiejszego Maroka. Nie odnosi się do konkretnej grupy etnicznej, ale raczej do mieszanki północnoafrykańskich i arabskich muzułmanów, którzy skolonizowali Hiszpanię w VIII wieku. Region, który stał się Hiszpanią, został nazwany Iberią, a badania sugerują, że do X wieku połowa populacji Półwyspu Iberyjskiego była muzułmanami.


Najechani i podbici

Inwazja Maurów na Portugalię miała miejsce w 711 roku, kiedy muzułmańska armia dowodzona przez Tarika ibn Ziyada przekroczyła Cieśninę Gibraltarską i przez wieki Maurowie rządzili Portugalią, pozostawiając trwały ślad w krajobrazie kraju. Ich obecność trwała ponad cztery wieki, rewolucjonizując portugalskie rolnictwo, a także osiągnięcia intelektualne i artystyczne. Wprowadzili nowe uprawy, takie jak ryż, owoce cytrusowe, granat, a nawet trzcinę cukrową. Osiedlili się na różnych obszarach, w tym w Lizbonie (którą nazwali "Lashbuna"), Santarém i Mértola. Maurowie mogli zacząć jako zdobywcy, ale wkrótce stali się wykwalifikowanymi architektami, naukowcami i muzykami.


Co nam dali

Dali nam systemy irygacyjne i oczywiście wspaniałe "azulejo" (płytki ceramiczne), które są tu wszędzie, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. Ich architektura składająca się ze skomplikowanych wzorów geometrycznych i ozdobnych dekoracji, płaskich dachów (czy wiesz, że są one w rzeczywistości lepsze w utrzymywaniu ciepła?) i słynnej kołatki do drzwi "Ręka Fatimy" jest nadal widoczna w Portugalii.


Godne uwagi mauretańskie miejsca w Portugalii

Istnieje kilka znaczących mauretańskich miast wciąż rozproszonych po całej Portugalii, a oto kilka z całkiem długiej listy. Zamek Maurów (Castelo dos Mouro) w Sintrze jest jednym z najbardziej znanych mauretańskich miejsc w Portugalii, a Zamek Silves (Castelo de Silves) jest klasycznym przykładem obecności Maurów w regionie Algarve i jest wspaniałą mauretańską fortyfikacją. Chociaż zamek São Jorge (Castelo de São Jorge) w Lizbonie przeszedł kilka modyfikacji na przestrzeni lat, początki tego zamku sięgają Maurów. Nawet Stare Miasto w Albufeirze - obecnie gorące miejsce dla turystów - jest regionem w Algarve, który ma wyraźny mauretański charakter, z wąskimi krętymi uliczkami i bielonymi domami. W Mértola w regionie Alentejo znajduje się dobrze zachowany mauretański meczet, który został przekształcony w kościół. Znacząca jest Évora, wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO, która ma bogatą historię sięgającą czasów Maurów, w tym mury miejskie i detale architektoniczne na starym mieście.

Kredyty: envato elements;

Upadek Maurów

Obecność Maurów w Portugalii stopniowo malała. "Rekonkwista" była serią chrześcijańskich kampanii wojskowych mających na celu odzyskanie Półwyspu Iberyjskiego spod panowania muzułmanów, a w 1139 roku, po zwycięskiej bitwie, Afonso ogłosił się królem Portugalii Afonso I, rozpoczynając tym samym powolny proces wypędzania Maurów z Portugalii. Chociaż bitwy były toczone przez chrześcijańskich władców przeciwko muzułmańskim, nie oznaczało to końca obecności muzułmanów w Portugalii.

Vasco da Gama został uznany za bohatera narodowego za otwarcie szlaku morskiego do Indii, co dało Portugalii dostęp do handlu przyprawami, który do tej pory był kontrolowany przez Arabów, i najwyraźniej został również oskarżony o prowadzenie kampanii terroru przeciwko muzułmanom w walce o kontrolę nad handlem morskim. Mówi się, że w odwecie za ataki na Portugalczyków przechwycił statek z 200 muzułmańskimi pielgrzymami na pokładzie wracającymi z Mekki i podpalił go, zabijając wielu z nich.


Arabskie wpływy w języku portugalskim

Wśród słów, które pozostawili po sobie Arabowie, jest kilka nazw miejsc z przedrostkiem "AL", który oznaczał "zachód", a inne to te zaczynające się od AZ lub AS (odpowiadające arabskiemu przedimkowi określonemu) lub OD (oznaczające rzekę).

Kiedy więc znajdziesz się na ulicach portugalskich miast, pamiętaj o Maurach i ich wpływie na piękno, kulturę i historię Portugalii, a nawet jedzenie - Cataplana to popularne danie, które odziedziczyliśmy po nich.

Author

Marilyn writes regularly for The Portugal News, and has lived in the Algarve for some years. A dog-lover, she has lived in Ireland, UK, Bermuda and the Isle of Man. 

Marilyn Sheridan