Jest to związane z nowym systemem podatkowym, który zastąpił system dla osób niebędących stałymi rezydentami (RNH), przy czym rejestracji można dokonać w tym roku wyjątkowo do 15 marca dla kwalifikujących się osób, które uzyskały miejsce zamieszkania w Portugalii w 2024 roku.

Oba systemy przewidują zastosowanie stawki IRS w wysokości 20% od dochodu z pracy, a RNH został zamknięty dla nowych rejestracji, aby ograniczyć dostęp do świadczenia do pracowników o wysokiej wartości dodanej w firmach, które prowadzą działalność gospodarczą uznaną za istotną dla gospodarki narodowej.

Lista kwalifikujących się specjalistów i rodzajów działalności gospodarczej jest już znana, a proces został zakończony publikacją zawiadomień przez IAPMEI - Agencję Konkurencyjności i Innowacji oraz AICEP - Agencję Inwestycji i Handlu Zagranicznego Portugalii.

Mimo że eksperci podatkowi uważają, że wymienione zawody i rodzaje działalności poszerzyły krąg potencjalnych beneficjentów, nadal uważają IFICI za restrykcyjny.

Restrykcyjny

João Magalhães Ramalho, z Departamentu Podatkowego Antas da Cunha Ecija, od razu zwraca uwagę na fakt, że rejestracja w IFICI zależy od kilku wymogów, takich jak profil i charakter działalności pracodawców, historia akademicka i zawodowa podatnika oraz charakter wykonywanego zawodu.

"Co więcej, prawo do opodatkowania przez IFICI zależy co roku od tego, czy podatnik nadal uzyskuje dochód wynikający z wykonywania odpowiedniej działalności (przerwa nie może być dłuższa niż sześć miesięcy)", podkreśla, argumentując, że Portugalia wymieniła "konkurencyjne i sprawdzone narzędzie" na system, który jest "bardzo złożony i który wypada słabo w porównaniu z innymi specjalnymi systemami europejskimi".

Luís Leon z firmy konsultingowej Ilya zwraca również uwagę na fakt, że IFICI wymaga "podwójnego kryterium - kwalifikującego się pracodawcy i kwalifikującego się zawodu - co czyni go "znacznie bardziej restrykcyjnym", a także wyklucza wszystkich emerytów.

Przewidując szereg problemów, Luís Leon uważa, że niczego się nie nauczono, wskazując na trzy lata (między 2009 a 2012 r.) potrzebne do funkcjonowania RNH. Jako przykłady szczegółów, które nie zostały wyjaśnione i które, jego zdaniem, skomplikują aplikowanie do programu, wymienia poszczególne firmy, biorąc pod uwagę, że nie jest jasne, czy są one uprawnione.

Brak możliwości rejestracji

Jednocześnie mówi, że pozostał mniej niż miesiąc, aby ludzie mogli się zarejestrować, ale platforma do tego jeszcze nie istnieje.

Patrick Dewerbe z Pena & Arnaut Advogados również ma zastrzeżenia: "15 lat po zatwierdzeniu RNH przeszliśmy od prostego i łatwego do zastosowania systemu do systemu, który jest złożony i trudny do wyjaśnienia potencjalnym kandydatom".

Zauważając, że wydaje się on być zaprojektowany wyłącznie z perspektywy firm poszukujących talentów, Patrick Dewerbe zwraca uwagę, że czasami "talent jest najważniejszy" i nie należy zamykać przed nim drzwi.

Nuno de Oliveira Garcia wskazuje również, że w odniesieniu do aspektu podatkowego, nowy system przedstawia te same stawki, ale bez ich zmiany "skończyło się to zwolnieniem szeregu rzeczywistości, które były opodatkowane w ramach systemu RNH".

W tym kontekście, mówi, IFICI "nie bierze pod uwagę portugalskich umów międzynarodowych, co może prowadzić do ich wypowiedzenia przez inne państwa, jak to już miało miejsce w przypadku Szwecji" i "zwiększa nierówności w traktowaniu pod względem IRS", faworyzując "zwolnienie dochodów kapitałowych, nakładając większe obciążenia na dochody z pracy".

Należy zauważyć, że aby skorzystać z tego systemu, nie trzeba być rezydentem podatkowym w Portugalii w ciągu pięciu lat poprzedzających rejestrację w IFICI, dlatego też, podobnie jak w przypadku RNH, emigranci, którzy opuścili Portugalię (i zmienili rezydencję podatkową) ponad pięć lat temu, kwalifikują się.