Wypadki motocyklowe są główną globalną przyczyną nienaturalnej śmierci. Prawie połowa wszystkich ofiar śmiertelnych wypadków drogowych ma miejsce wśród osób z najmniejszą ochroną: najwyższą zaobserwowano w przypadku motocyklistów (23%), pieszych (22%) i rowerzystów (4%). W Wielkiej Brytanii, zanim kaski stały się obowiązkowe, byli oni znani jako dawcy organów.

Obecnie w większości krajów UE nie ma prawnego wymogu noszenia kasku przez rowerzystów. Istnieją jednak konsekwencje za nienoszenie kasku. Portugalia próbowała uchwalić ustawę wprowadzającą obowiązek noszenia kasków rowerowych, ale z powodu protestów nie została ona przyjęta.

Od tego momentu sytuacja staje się bardziej złożona. Przeszukiwanie Internetu przyniesie różne opinie prawne, niektóre mówią, że musisz nosić kask, inne, że nie.


Wymagania dotyczące prawa jazdy są nieco jaśniejsze

Możesz prowadzić dowolny skuter o pojemności silnika 125 centymetrów sześciennych (cm3) lub większej, jeśli

- posiadasz prawo jazdy klasy A (motorowery i motocykle) lub

- posiadasz prawo jazdy klasy B z 5-letnim doświadczeniem w prowadzeniu samochodu i masz ponad 25 lat.


Możesz prowadzić skuter o pojemności 50-125 cm3, jeśli

- posiadasz prawo jazdy kategorii B

- masz ukończone 18 lat


Możesz prowadzić skuter o pojemności do 50 cm3, jeśli:

- masz ukończone 18 lat (prawo jazdy nie jest wymagane).


Brak wzmianki o kaskach

Stowarzyszenie Novamente, które wspiera ofiary urazów mózgu (TBI) i ich rodziny, wystosowało w zeszłym roku publiczną petycję o wprowadzenie obowiązku używania kasków na skuterach. Wskazując, że wypadki z udziałem skuterów elektrycznych są "poważnym problemem zdrowia publicznego" i że "upadek z prędkością 20 km/h bez kasku może spowodować poważne obrażenia mózgu i śmierć", stowarzyszenie wzywa do wprowadzenia surowszych przepisów.


Mnie się to nie przydarzy

Rzeczywistość jest taka, że kiedy byliśmy młodzi, byliśmy pełni wiary w siebie i wierzyliśmy, że nic nam się nie stanie. Gdyby to tylko była prawda. Kiedy piję poranną kawę, widzę małe dzieci na hulajnogach elektrycznych zjeżdżające ze wzgórza z dość dużą prędkością, prawdopodobnie ponad 30 km na godzinę. Dwa małe kółka, niestabilność i brak kasku. Jeśli spadną, mają dużą szansę na odniesienie obrażeń, być może dość poważnych. Odzież ochronna, marzenie, koszulka, oczywiście bez rękawów.

Według danych Narodowego Instytutu Ratownictwa Medycznego (INEM) w 2022 r. doszło do 1691 wypadków z udziałem skuterów, co stanowi wzrost o 78% w porównaniu z rokiem poprzednim i średnio 141 wypadków miesięcznie.

Wskazują oni, że wypadki z udziałem skuterów elektrycznych są "poważnym problemem zdrowia publicznego" i że "upadek z prędkością 20 km/h bez kasku może spowodować poważne obrażenia mózgu i śmierć".


Kto powinien wprowadzić regulacje?

Oczywistą odpowiedzią jest policja, ale może ona jedynie egzekwować prawo, a jeśli chodzi o używanie kasków na hulajnogach elektrycznych, rowerach i skuterach o małej pojemności silnika (50 cm3), prawo jest w najlepszym razie niejasne. Jedno z oświadczeń PSP mówi, że kaski nie są wymagane w przypadku pojazdów dwukołowych, które nie są w stanie przekroczyć prędkości 80 km/h. Kto może to sprawdzić?

Kiedy rząd próbował wprowadzić prawo nakazujące noszenie kasków na rowerze, został on odrzucony. Jeśli widzisz kluby na drodze, zawsze noszą kaski, są rozsądne. W przeciwnym razie rzadko widzi się zwykłego rowerzystę w kasku.

Poświęć kilka minut na obserwację podczas jazdy, a będziesz zszokowany (powinieneś być) tym, jak wielu kierowców skuterów i motorowerów, często z pasażerem, nie używa kasku.

Uważam, że jest to rosnący problem, rozejrzyj się i przekonaj się sam. Rodzice nigdy nie powinni wypuszczać swoich dzieci na hulajnogę elektryczną bez kasku, i tak, będą protestować, "nikt z moich przyjaciół nie nosi kasku". Hulajnogi elektryczne są teraz dostępne wszędzie, nawet w supermarkecie. Nic dziwnego, że dzieci chcą je mieć. Jeśli rząd nie może działać, rodzice powinni.


Argument przeciwko prawu dotyczącemu kasków

Znalazłem to w Internecie, wydaje się podsumowywać argument przeciwko prawu wymagającemu noszenia kasku. Ci, którzy są przeciw, zawsze mogą znaleźć argument, cytuję: "Ponieważ jeśli chodzi o powstrzymanie kogokolwiek przed wyrządzaniem sobie niepotrzebnej krzywdy, istnieje wiele rzeczy, które szkodzą (i zabijają) znacznie więcej osób niż motocykle każdego roku. Palenie, picie i złe odżywianie przyczyniają się do tysięcy zgonów. Ale chory na raka nadal może kupić paczkę 20 sztuk. Alkoholik wciąż może kupić butelkę wódki. A osoba z nadwagą nadal może kupić tabliczkę czekolady. Nikt ich nie powstrzyma. Czy ktokolwiek powinien ich powstrzymywać? Jeśli rządowi naprawdę tak bardzo zależy na ochronie życia, może powinien zrobić więcej, aby zająć się tymi kwestiami, zamiast martwić się o to, czy kilku motocyklistów nosi kask, czy nie".

Z tego stwierdzenia można wyciągnąć własne wnioski.


Brak kasku oznacza wysokie ryzyko obrażeń

Brak kasku prowadzi do zwiększonej liczby przyjęć do szpitala z zagrażającymi życiu urazami głowy wymagającymi intensywnej terapii, podczas gdy używanie kasku znacznie zmniejsza ciężkość urazu głowy, czas hospitalizacji, zachorowalność i śmiertelność. W związku z tym niezwykle ważne jest organizowanie publicznych kampanii uświadamiających na temat korzyści płynących z noszenia kasków, a także konsekwentne egzekwowanie przepisów ruchu drogowego, aby zapewnić ich przestrzeganie i zmianę poglądów.

Author

Resident in Portugal for 50 years, publishing and writing about Portugal since 1977. Privileged to have seen, firsthand, Portugal progress from a dictatorship (1974) into a stable democracy. 

Paul Luckman